Từng nhà bất đồng chính kiến một, chính quyền Việt Nam đang theo đuổi chiến dịch xóa bỏ một cách có hệ thống những nhân tố còn sót lại của phong trào dân chủ và nhân quyền trong nước. Khi thẳng tay gộp thêm các nhà hoạt động ôn hòa vào danh sách vẫn đang gia tăng với hơn 150 tù nhân chính trị Việt Nam, nhà cầm quyền Hà Nội đang vi phạm công pháp quốc tế về nhân quyền và phản bội lại nghĩa vụ của chính mình với tư cách một thành viên trong Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc về bảo vệ, chứ không phải chà đạp, các quyền con người cơ bản.
Người ra tòa gần đây nhất là nhà hoạt động vì quyền lợi đất đai Trương Văn Dũng, 65 tuổi. Vào ngày 13 tháng Bảy, một tòa phúc thẩm ở Hà Nội sẽ xem xét đơn kháng cáo bản án sáu năm tù của ông với tội danh “tuyên truyền chống nhà nước.” Tuy nhiên, cũng như tuyệt đại đa số các phiên phúc thẩm khác ở Việt Nam đối với các nhà hoạt động bị kết án với cáo buộc mang động cơ chính trị từ năm 2016, người ta không mong chờ một quyết định giảm án chứ chưa nói đến việc đảo ngược phán quyết có tội và phóng thích.
Vậy thì, dưới con mắt của chính quyền, hành vi phạm tội của ông Dũng là gì? Về bản chất, ông Dũng chỉ thực hành các quyền tự do biểu đạt, lập hội và nhóm họp ôn hòa. Ví dụ như, ông tham gia các cuộc biểu tình đông người về các vấn đề như chính sách của Việt Nam đối với Trung Quốc, hành động công khai về các vấn đề môi trường và đất đai, chấm dứt tham nhũng trong chính quyền, và tôn trọng các nguyên tắc nhân quyền cơ bản. Ông công khai tẩy chay các cuộc bầu cử cấp quốc gia của Việt Nam, những sự kiện được Đảng Cộng sản Việt Nam cầm quyền quan tâm đảm bảo rằng không tự do cũng không công bằng. Và bất chấp nguồn lực hạn chế của mình, ông vẫn hỗ trợ tài chính và bằng các hình thức khác cho các tù nhân chính trị, những người khiếu kiện đất đai và gia đình họ.
Trong nhiều năm trời, ông Trương Văn Dũng đã phải chịu sự sách nhiễu và đe dọa của chính quyền, trong đó có những lần bị công an thẩm vấn, câu lưu tại gia, bị cấm đi lại và hành hung thân thể. Tháng Ba năm 2014, sau khi bị sau khi bị những người lạ mặt mặc thường phục hành hung, ông phát biểu với Đài Á châu Tự do: “Tôi không khuất phục, và họ càng hành xử như thế này thì tinh thần tôi càng ngày càng tăng lên thôi, không bao giờ giảm sút tí nào… Tôi thấy rất vinh dự về bản thân, không làm điều gì hổ thẹn với lương tâm.”
Mỗi lần nhà cầm quyền Việt Nam tống một nhà hoạt động như ông Trương Văn Dũng vào ngục tù, sự tôn trọng nhân quyền ở Việt Nam lại chịu thêm một vết nhơ. Các đối tác thương mại và nhà tài trợ quốc tế cần nêu rõ rằng nếu Việt Nam muốn phát triển thương mại và đầu tư, các nhà lãnh đạo ở đó cần nhận ra rằng khi người dân bày tỏ suy nghĩ của họ là đóng góp vào giải pháp làm cường thịnh, chứ không phải làm suy yếu, quốc gia mình.
