(Maynila) - Dapat nang gumawa ng mapagpasiyang aksiyon ang pamahalaan ng Pilipinas sa pamumuno ni Pangulong Benigno Aquino III laban sa pagpapahirap at pagpatay na ekstra-hudisyal na gawa ng mga pulis at iba pang puwersang panseguridad ng estado, pahayag ngayong araw ng Human Rights Watch sa World Report 2015 nito.
Gumawa ng mahahalagang hakbang ang administrasyong Aquino noong 2014 para mapabuti ang kapangyarihan ng batas, ngunit mababa pa rin ang ang kalahatang tala ng pamahalaan sa pagtugon sa mga paglabag sa karapatang pantao. Isinasangkot ng isang ulat noong Nobyembre ng Department of Justice ang mga pulis sa pagpapahirap at masamang trato - kabilang ang pagsakal hanggang halos mamamatay at pag-stapler sa mga utong at ari - sa mga pinaghihinalaan pagkaraan ng atake noong Setyembre 2013 ng mga Islamistang militante sa katimugang lungsod ng Zamboanga.
"Kailangang matiyak ng administrasyong Aquino na ganap na maimbestigahan at maparusahan ang mga pulis na responsable sa mga seryosong pang-aabuso," pahayag ni Phelim Kine, diputadong direktor sa Asia ng Human Rights Watch. Dapat na maging pangunahing priyoridad ni Aquino sa huling dalawang taon niya sa puwesto ang pagbibigay wakas sa impunity ng pagpapahirap ng mga pulis."
Sa 656-pahinang ulat pandaigdig, sa ika-25 edisyon nito, nirebyu ng Human Rights Watch ang mga nangyayari sa karapatang pantao sa mahigit 90 bansa. Sa kaniyang panimulang sanaysay, hinikayat ng Direktor Tagapagpaganap na si Kenneth Roth ang mga pamahalaan na kilalaning nagsisilbi ang karapatang pantao upang maging mabisang gabay na moral sa maligalig na panahon, at sa paglabag sa karapatang pantao, nabubuksan o napapalubha ang mga suliraning panseguridad. Ang panandaliang ganansiya sa paglabag sa pangunahing halagahan ng kalayaan at kawalang-diskriminasyon ay hindi makakatumbas sa pangmatagalang kapalit nito.
Kabilang sa mga positibong hakbang ng administrasyon ang pagtatatag ng "justice zones" na elektronikong mapagsusumitehan ng mga kasong kriminal, mga warrant, at subpoena bilang paraan ng pagpapabilis sa mga gawain ng korte na bumibimbin sa libo-libong mga suspek sa matagalang detensiyon bago litisin. Nagtagumpay din ang pamahalaan laban sa impunity nang maaresto noong Agosto 2014 ang retiradong heneral ng army na si Jovito Palparan, na nasasangkot sa diumano'y pagdukot sa mga aktibista noong 2006.
Natabunan ang mga pagsulong sa sistemang panghustisya ng mga kabiguang tugunan ang matagal nang mga problema, pahayag ng Human Rights Watch. Kahit naipasa na ang Batas Kontra-Pagpapahirap noong 2009, wala pa ring napaparusahan ang mga korte kaugnay ng sinumang nagpapahirap sa mga suspek na nasa kanilang kustodiya.
Nasangkot ang mga pulis at lingkod bayan sa isang "death squad" sa Lungsod Tagum sa katimugang Pilipinas, tulad ng iniulat ng Human Rights Watch noong Mayo 2014. Pinuntirya ng death squad ang mga pinaghihinalaan ng mumunting krimen, kabilang ang mga bata, at nagsisilbi ding mga upahang mamamatay-tao. Sa kasalukuyan, wala pang napaparusahan ang pamahalaan ng Pilipinas na opisyal ng pamahalaan o pulis na nasasangkot sa mga pagpatay sa Tagum.
Sa kulang sa dalawang taong natitirang panahon sa puwesto, patuloy ang Pangulong Benigno Aquino III sa di-malinaw na pahiwatig ukol sa komitment nitong ayusin ang matagal nang mga problema sa karapatang pantao sa Pilipinas. Bagama't bumaba hambing sa nakaraang administrasyon ang bilang ng kaso ng ekstra-hudisyal na pagpatay, pagpapahirap, at puwersahang pagkawala o pagdukot na gawa ng mga puwersang panseguridad ng estado, hindi batayan ang regular pa ring pangyayari ng mga ito para magwalang-bahala na lamang, pahayag ng Human Rights Watch.
"Ang kawalan ng pagpapasiyang politikal ang nawawalang mahalagang bahagi sa pagtugon sa problema ng Pilipinas sa karapatang pantao," pahayag ni Kine. "Kailangang maiharap ng administrasyong Aquino sa hustisya ang mga tauhan ng puwersang panseguridad na nasasangkot sa paglabag sa mga karapatan upang maipahiwatig na magtatapos na ang opisyal na pagkunsinti sa mga gayong pang-aabuso."
