Skip to main content

(Beyrut) – İnsan Hakları İzleme Örgütü, bugün yayınladığı 2015 Dünya Raporu'nda Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükümetinin son on yılın kazanımlarının altını oyduklarını, insan haklarını ve hukukun üstünlüğünü zedelediklerini açıkladı. Hükümet geçtiğimiz yıl boyunca yargıyı  yürütmenin kontrolüne almak, sosyal medyayı susturmak, medya ve internet sansürünü arttırmak ve gazetecileri yargılamak için eşi görülmemiş adımlar attı.

“Sandıktan zaferle çıkmak, Türkiye hükümeti ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın son on yılda gerçekleşen reformlardan geriye adım atması ve Türkiye'nin bir demokratik ülke olmasını sağlayan kurumları erozyona uğratması için mazeret olamaz” diyen İnsan Hakları İzleme Örgütü kıdemli Türkiye araştırmacısı Emma Sinclair-Webb, “Adalet sisteminin dizginlenmesi, polisin yetkilerinin artırılması ve denetimsizliği ve basının susturulmasının Türkiye vatandaşlarını yaraladığını ve ülkenin uluslararası itibarını zedelediğini” söyledi.

25. sayısının yayınlandığı 656 sayfalık dünya raporunda İnsan Hakları İzleme Örgütü 90'dan fazla ülkedeki insan hakları uygulamalarını inceliyor. Giriş yazısında Yönetici Direktör Kenneth Roth hükümetleri çalkantılı dönemlerde insan haklarının etkin bir ahlaki rehber olduğunu ve hak ihlallerinin ciddi güvenlik sorunlarını tetikleyeceği veya şiddetlendireceğini fark etmeye davet ediyor. Özgürlük ve ayrımcılık yasağı gibi temel değerlerin altının oyulmasından elde edilecek kısa vadeli kazanımlar, nadiren uzun vadede ortaya çıkaracağı bedele değer.

Dünya Raporu'nun baskıya verilmesinden sonra meclise sunulan güvenlik tedbirleri paketiyle polisin arama ve yakalama yetkileri arttırıldı ve göstericilere karşı ölümcül güç kullanılabileceği koşullar genişletildi. Bu tedbirlerin bazıları yasalaşırken bir bölümü hala meclisin onayını bekliyor. Bu değişiklikler büyük olasılıkla devlet görevlilerinin sivillere yönelik ihlallerinin cezasız kalması uygulamasını daha da kötüleştirecek. Hükümetin gösterilere ve eleştiriye tahammülsüzlüğüne bir örnek, 2013'te İstanbul'un merkezindeki Gezi Parkı'nın imara açılmasına karşı yapılan protestolara katılan bir futbol taraftar grubunun üyelerinin 2014'te darbe girişimi suçlamasıyla yargılanmaları oldu.

Yıl boyunca hükümetin yolsuzlukları veya tahammülsüzlüğüyle ilgili yaptıkları eleştirel açıklamalar yüzünden kamu görevlilerine “hakaret ettikleri” gerekçesiyle kovuşturmaya uğrayan kişilerin sayısında bir artış oldu ve bazı durumlarda kişiler “hakaret” suçlamasıyla tutuklandı. Yıl sonunda Samanyolu TV genel müdürü Hidayet Karaca hakkında şaibeli terör suçlamalarıyla yürütülen adli soruşturma kapsamında tutuklandı.

Ülkedeki daha olumlu gelişmeler bağlamında, Kürdistan İşçi Partisi (PKK) ile on yıllardır devam eden silahlı çatışmayı sona erdirmek üzere, örgütün hapisteki lideri Abdullah Öcalan'la başlayan görüşmelere devam edildi. Her ne kadar ordu ve PKK 2014 yılı boyunca ateşkesi bozmadılarsa da, Ekim ayı başında güneydoğu illerinde yaşanan şiddetli gösterilerde yaklaşık 50 sivil öldü. Cizre'de Aralık 2014 sonundan Ocak 2015 ortalarına kadar Cizre'de altı genç erkek ve oğlan çocuğu açılan ateş sonucu öldürüldü. Bu ölümlerin nasıl meydana geldiğine dair soruşturmalar devam ediyor. Kürt siyasi aktivistleri, gazeteciler, öğrenciler ve avukatlar hakkında,  sıklıkla kötüye kullanılan “silahlı örgüt üyeliği” gibi terör suçlarından davaların açılmasına devam edildi.

Dünya Raporu'nda Türkiye'nin Suriye'den gelen 1,6 milyonu aşkın kişi dahil olmak üzere mülteci ve sığınmacılara yaklaşımı, devlet görevlilerinden 1990'lardan bugüne kadar gerçekleştirdikleri insan hakları ihlalleri için hesap sorulmaması ve Türkiye'nin dış politikasının insan hakları boyutu da inceleniyor.

Sinclair-Webb “Çözüm süreci Türkiye'nin insan hakları konusunda gelecekteki ilerlemesi için kilit öneme sahiptir. Ancak, Türkiye'deki herkes için insan haklarını ve hukukun üstünlüğünü korumak için samimi bir taahhütte bulunmadığı sürece hükümetin barış için çabalarının başarıya ulaşması mümkün gözükmüyor” dedi.

Your tax deductible gift can help stop human rights violations and save lives around the world.

Region / Country